Tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức và hành động vì khí hậu
Xin chào các bạn, hôm nay mình muốn chia sẻ với các bạn về một chủ đề rất quan trọng và cấp bách, đó là khí hậu. Bạn có biết rằng khí hậu của Trái Đất đang thay đổi nhanh chóng và gây ra nhiều hậu quả xấu cho sự sống và môi trường không? Bạn có biết rằng chúng ta, những người dân của hành tinh này, có trách nhiệm và khả năng để bảo vệ khí hậu và giảm thiểu những ảnh hưởng tiêu cực của nó không?
Khí hậu là trạng thái trung bình của thời tiết trong một khoảng thời gian dài tại một khu vực nhất định. Khí hậu bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, như năng lượng mặt trời, hoạt động sinh học, hoạt động địa chất, hoạt động nhân tạo và sự tương tác giữa các thành phần của hệ thống khí quyển, đại dương và lục địa. Khí hậu không phải là một hiện tượng cố định, mà là một hiện tượng biến đổi theo chu kỳ tự nhiên hoặc do sự can thiệp của con người.
Trong những thập kỷ gần đây, khí hậu thay đổi của Trái Đất đã chứng kiến những biến đổi lớn và không bình thường. Nhiệt độ trung bình toàn cầu đã tăng khoảng 1.1°C kể từ cuối thế kỷ 19, và dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong thế kỷ 21. Mức nước biển đã tăng khoảng 20 cm kể từ năm 1900, và dự kiến sẽ tăng thêm 30-130 cm vào năm 2100. Tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan, như lũ lụt, hạn hán, bão, nóng bức, rét đậm, đã gia tăng và gây ra thiệt hại lớn cho con người và thiên nhiên.
Những biến đổi khí hậu này có nguyên nhân chủ yếu là do sự gia tăng của các khí nhà kính trong khí quyển, do hoạt động sản xuất và tiêu dùng của con người. Các khí nhà kính là những khí có khả năng hấp thụ và phát lại năng lượng nhiệt từ Mặt Trời, giúp duy trì nhiệt độ ổn định cho Trái Đất. Tuy nhiên, khi lượng khí nhà kính quá cao, chúng sẽ gây ra hiệu ứng nhà kính quá mức, làm cho Trái Đất quá nóng và gây ra các biến đổi khí hậu bất lợi.
Vì vậy, việc nâng cao nhận thức và hành động vì khí hậu là rất cần thiết và gấp gáp. Chúng ta cần hiểu rõ về nguyên nhân, quá trình và hậu quả của biến đổi khí hậu, cũng như những giải pháp và hành động cụ thể để ứng phó và thích ứng với nó. Chúng ta cần thay đổi lối sống và thói quen tiêu dùng của mình, để giảm lượng khí nhà kính thải ra môi trường, tiết kiệm năng lượng và tài nguyên, tái chế và tái sử dụng vật liệu, sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo và thân thiện với môi trường. Chúng ta cần tham gia vào các hoạt động bảo vệ và phục hồi môi trường, như trồng cây xanh, bảo tồn đa dạng sinh học, giảm ô nhiễm và rác thải. Chúng ta cần hợp tác và đoàn kết với nhau, cùng chia sẻ thông tin, kiến thức và kinh nghiệm, cùng tham gia vào các chương trình và chiến dịch vì khí hậu, cùng góp phần vào các cam kết và thỏa thuận quốc tế về khí hậu.
Các biện pháp ứng phó biến đổi khí hậu của Việt Nam
Blog của Đông Châu, nơi tôi chia sẻ những thông tin và quan điểm về các vấn đề liên quan đến môi trường và biến đổi khí hậu. Hôm nay, tôi muốn nói về các biện pháp ứng phó biến đổi khí hậu của Việt Nam, một quốc gia đang phải đối mặt với nhiều thách thức và cơ hội trong bối cảnh khí hậu toàn cầu.
Biến đổi khí hậu là một hiện tượng toàn cầu, nhưng ảnh hưởng của nó không đồng đều ở các khu vực khác nhau. Việt Nam là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất bởi biến đổi khí hậu, do có địa hình và địa lý đặc thù, dân số đông đúc, nền kinh tế phụ thuộc vào nông nghiệp và nguồn nước ngọt.
Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, biến đổi khí hậu có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho Việt Nam, như:
- Tăng nhiệt độ trung bình, giảm lượng mưa, thay đổi mùa vụ, gây ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và an ninh lương thực.
- Tăng mực nước biển, xâm nhập mặn, xói mòn bờ biển, gây ngập lụt và thiệt hại cho các khu dân cư và cơ sở hạ tầng ven biển.
- Tăng cường các hiện tượng thiên tai như bão, lũ, hạn, sạt lở đất, gây thiệt hại cho người dân và tài sản.
- Giảm chất lượng không khí, nước và đất, gây ô nhiễm và ảnh hưởng đến sức khỏe con người và sinh vật.
- Giảm đa dạng sinh học, mất đi các loài thực vật và động vật quý hiếm, gây suy giảm các dịch vụ sinh thái.
Để ứng phó với biến đổi khí hậu, Việt Nam đã có những nỗ lực và cam kết quốc tế trong việc giảm thiểu khí thải nhà kính và tăng cường khả năng thích ứng.
Một số biện pháp tiêu biểu có thể kể đến như:
- Ban hành các chính sách và chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu, như Chiến lược Quốc gia về Biến đổi khí hậu (2011), Kế hoạch Hành động Quốc gia về Biến đổi khí hậu (2012), Đóng góp Quốc gia Định kỳ (NDC) (2015), Chiến lược Phát triển Xanh (2017), vv.
- Tham gia các hiệp ước và thỏa thuận quốc tế về biến đổi khí hậu, như Khung Thỏa thuận Liên Hiệp Quốc về Biến đổi Khí hậu (UNFCCC), Kỳ Hội nghị Các Bên (COP), Thỏa thuận Paris (2015), vv.
- Thực hiện các dự án và chương trình hợp tác quốc tế về biến đổi khí hậu, như Dự án Hỗ trợ Việt Nam Thực hiện NDC (2017-2020), Chương trình Hỗ trợ Việt Nam Thực hiện Chiến lược Phát triển Xanh (2014-2018), Dự án Hỗ trợ Việt Nam Tăng cường Khả năng Thích ứng với Biến đổi khí hậu (2013-2018), vv.
- Thúc đẩy các hoạt động giảm khí thải nhà kính, như chuyển dịch cơ cấu năng lượng, tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng, phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, cải thiện quản lý rừng và đất đai, giảm nhu cầu vận tải và phát triển giao thông công cộng, vv.
- Tăng cường các hoạt động tăng khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, như nâng cao nhận thức và năng lực của cộng đồng, xây dựng các công trình phòng chống ngập lụt và xâm nhập mặn, ứng dụng các giải pháp nông nghiệp thông minh, bảo tồn và phục hồi các hệ sinh thái, vv.
Lợi ích và thách thức của việc ứng phó biến đổi khí hậu
Biến đổi khí hậu là một trong những vấn đề biến đối nghiêm trọng nhất mà nhân loại đang phải đối mặt. Theo Báo cáo Đánh giá Toàn cầu về Biến đổi Khí hậu 2021 của Liên Hợp Quốc, nhiệt độ trung bình toàn cầu đã tăng khoảng 1,1 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, và có thể tăng lên 1,5 độ C trong khoảng thời gian từ năm 2030 đến 2052 nếu không có hành động quyết liệt. Sự biến đổi gia tăng nhiệt độ này sẽ gây ra nhiều hậu quả tiêu cực cho môi trường, kinh tế và xã hội, như tăng mực nước biển, thiên tai thường xuyên và khắc nghiệt hơn, thiếu nước và suy thoái đất, mất đa dạng sinh học, ảnh hưởng đến sức khỏe và an ninh thực phẩm của hàng tỷ người.
Trước tình hình này, việc ứng phó biến đổi khí hậu là một nhiệm vụ cấp bách và quan trọng của toàn thế giới. Ứng phó biến đổi khí hậu bao gồm hai chiến lược chính: giảm nhẹ (mitigation) và thích ứng (adaptation). Giảm nhẹ là các biện pháp nhằm giảm lượng khí nhà kính thải ra không khí, chẳng hạn như sử dụng năng lượng tái tạo, cải thiện hiệu quả năng lượng, trồng rừng và bảo tồn rừng. Thích ứng là các biện pháp nhằm giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và tăng cường khả năng chịu đựng của các hệ sinh thái, kinh tế và xã hội, chẳng hạn như xây dựng công trình chống ngập, phát triển nông nghiệp thông minh, nâng cao ý thức và kỹ năng của cộng đồng.
Việc ứng phó biến đổi khí hậu không chỉ mang lại những thách thức mà còn mang lại những lợi ích cho con người và hành tinh. Một số lợi ích có thể kể đến như:
- Giảm ô nhiễm không khí và cải thiện sức khỏe. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ô nhiễm không khí là nguyên nhân gây ra khoảng 7 triệu ca tử vong hàng năm trên toàn cầu. Việc giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch và chuyển sang năng lượng sạch sẽ giúp giảm lượng bụi mịn và các chất gây ung thư trong không khí, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh về hô hấp, tim mạch và ung thư.
- Tạo ra các cơ hội kinh tế và việc làm. Theo Báo cáo Năng lượng Toàn cầu 2020 của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), việc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo có thể tạo ra khoảng 18 triệu việc làm mới trên toàn cầu vào năm 2030. Ngoài ra, việc đầu tư vào các giải pháp thích ứng cũng có thể tạo ra lợi ích kinh tế bằng cách giảm thiệt hại do thiên tai, tăng năng suất nông nghiệp và du lịch, và bảo vệ các nguồn lợi thiên nhiên.
- Bảo tồn đa dạng sinh học và các dịch vụ hệ sinh thái. Biến đổi khí hậu là một trong những nguyên nhân chính gây ra sự mất mát đa dạng sinh học trên toàn cầu. Việc bảo vệ và phục hồi các hệ sinh thái như rừng, đầm lầy, san hô, sẽ giúp duy trì các loài động thực vật quý hiếm, cũng như các dịch vụ hệ sinh thái quan trọng như lọc nước, chống xói mòn, điều hòa khí hậu.
Tuy nhiên, việc ứng phó biến đổi khí hậu cũng gặp phải nhiều thách thức, như:
- Thiếu cam kết và hành động của các chính phủ và các bên liên quan. Mặc dù đã có nhiều hiệp ước và thỏa thuận quốc tế về biến đổi khí hậu, như Thỏa thuận Paris 2015, nhưng việc thực hiện các cam kết về giảm phát thải khí nhà kính và tài trợ cho các nước đang phát triển vẫn chưa được đảm bảo. Ngoài ra, việc thiết lập và thực thi các chính sách và quy định về biến đổi khí hậu cũng gặp nhiều khó khăn do sự khác biệt về lợi ích, quan điểm và trách nhiệm giữa các bên liên quan.
- Thiếu nguồn lực và năng lực cho việc ứng phó biến đổi khí hậu. Các nước đang phát triển, đặc biệt là các nước nhỏ và nghèo, là những nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu, nhưng lại có ít nguồn lực và năng lực để ứng phó. Theo Báo cáo Tình trạng Môi trường Thế giới 2019 của Liên Hợp Quốc, các nước đang phát triển chỉ chiếm khoảng 12% tổng nguồn lực tài chính cho việc ứng phó biến đổi khí hậu trên toàn cầu. Ngoài ra, các nước này cũng thiếu dữ liệu, công nghệ, kiến thức và kỹ năng để thiết kế và thực hiện các giải pháp ứng phó biến đổi hiệu quả.
- Thiếu ý thức và hành động của cộng đồng và cá nhân. Biến đổi khí hậu là một vấn đề toàn cầu và yêu cầu sự đóng góp của mọi người. Tuy nhiên, không phải ai cũng có ý thức và hành động tích cực để giảm nhẹ và thích ứng với biến đổi khí hậu. Một số người vẫn chưa hiểu rõ về nguyên nhân, tác động và giải pháp
Khí hậu là của chúng ta và chúng ta là của khí hậu. Hãy cùng nhau nâng cao nhận thức và hành động để bảo vệ Trái Đất - ngôi nhà chung của chúng ta và thay đổi để bảo đảm cho sự phát triển bền vững của con người và thiên nhiên. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết của mình. Hẹn gặp lại các bạn trong những bài viết tiếp theo. Chúc các bạn một ngày tốt lành!
Nguồn: ĐÔNG CHÂU